به نقل از «خبرآنلاین»

ضرورت پرهیز از دوقطبی کردن رابطه با عربستان

تاریخ انتشار: ۲۳ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۳۲۸۶۰۱

برآیند اظهارنظرهای انجام شده صرفنظر از رویکردهای جناحی،استقبال از این رخداد و ارزیابی مثبت از این تحول است و طبعا تداوم این قبیل گفتگوها برای رسیدن به یک اجماع نخبگی، می تواند دستگاه دیپلماسی را در ادامه راه برای اخذ بهترین تصمیم یاری نماید. مهم این است که با پرهیز از دوقطبی سازی تجدید رابطه با ریاض، این موضوع را یک رخداد ملی تلقی کرده و اجازه ندهیم که رویکردهای حزبی و جناحی این اقدام سنجیده را در بستر زمان به یک چالش تبدیل کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

توجه به چند واقعیت می تواند در این مسیر موثر باشد.
۱-قطع رابطه عربستان با ایران دارای پیش زمینه هایی بود. ناخرسندی ریاض از توافق هسته‌ای ایران و غرب و کارشکنی در مسیر اجرائی شدن این توافق، اقدامات هماهنگ عربستان با آمریکا علیه سوریه و عراق و محور مقاومت با حمایت از گروه های تکفیری، اقدام ریاض در افزایش بی‌سابقه تولید نفت برای کاهش قیمت و ضربه به تولیدکنندگان نفتی و همچنین تجاوز به یمن،برخی از این پیش زمینه ها برای تیرگی روابط بود. در عین حال سقوط جرثقیل در مکه و فاجعه منا (https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%AC%D8%B9%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7_(%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B4)) وکشته‌شدن صدها ایرانی به دلیل کوتاهی مامورین سعودی و همچنین تعرض مأموران بازرسی فرودگاه جده به دو نوجوان زائر ایرانی از جمله رویدادهایی بود که به سردی مناسبات دو کشور دامن زد. اعدام شیخ نمر، روحانی مجاهد عربستان و اعتراض شدید مسلمانان ایران و جهان که به تظاهرات در مقابل سرکنسولگری عربستان در مشهد و برخی اقدامات نسنجیده شد،تیرگی مناسبات را تشدید کرد.نهایتا دولت عربستان از فضای ایجاد شده در سطح بین الملل استفاده کرد و با مظلوم نمایی روابط خود را با ایران قطع کرد.در آن مقطع، عربستان خود را در موضع بالا می پنداشت و حتی پیشنهاد خیرخواهانه ایران برای مذاکره پیرامون حل مشکل یمن را نپذیرفت.مقامات سعودی به ایران گفتند یمن یک مسئله عربی است و نیاز به حضور ایران ندارد.
۲- توافق ایران و عربستان برای برقراری دوباره روابط رسمی در روز ۱۹ اسفند ۱۴۰۱،در شرایط بسیار خوبی انجام شد و نشان از تغییر شرایط منطقه به نفع ایران داشت. این توافق در زمانی اتفاق افتاد که کشورهای عربی به‌دنبال عادی‌سازی روابط با سوریه هستند و هیات‌های پارلمانی کشورهای عرب به سوریه سفر می‌کنند و بعد از مدت‌ها خصومت با دمشق، ریاست جمهوری بشار اسد را قدر نهاده اند. در این زمان رژیم صهیونیستی به دلیل اعتراضات فراگیر داخلی به سیاست های نتانیاهو با بی ثباتی مواجه است و نیروهای مقاومت و بخصوص مجاهدین فلسطینی در موضع قدرت هستند.
همچنین عراق به عنوان یک دوست راهبردی ایران در موقعیت باثباتی قرار دارد؛ ریاست جمهوری و دولت در این کشور مستقر شده، آمریکایی‌ها برای خروج از عراق تحت فشار هستند و نیروهای حشدالشعبی در مقابل داعش صف‌آرایی کرده‌ و اجازه تحرک به این گروه تروریستی نمی‌دهند. یمن نیز به دلیل اتحاد میان گروه‌های مجاهد،حمایت‌های مردم و دستیابی به تسلیحات مدرن در موقعیت بسیار خوبی قرار گرفته و دست بالایی در عرصه های میدان و دیپلماسی دارد. در ارتباط با جنگ اوکراین، ریاض تمایل به همراهی با منطقه و روسیه نشان می دهد و در ائتلاف آمریکا و ناتو علیه روسیه قرار نگرفته است. این وضعیت به معنی تضعیف نفوذ آمریکا در عربستان تلقی شده و توافق تهران و ریاض در چین نیز مقدمه ای برای انتقال قدرت از غرب به شرق تحلیل می شود. در این شرایط، عربستان سعودی که زمانی متحد اول آمریکا در منطقه بود پس از ماهها مذاکره دیپلماتیک در عراق و عمان،دست دوستی به ایران می‌دهد.
۳- جمهوری اسلامی ایران و عربستان دو کشور مهم در جهان اسلام هستند و در صورتی که اختلافات خود را کاهش داده و بر اشتراکات موجود تکیه کنند می‌توانند به تقویت اتحاد اسلامی کمک کنند و در مقابل اسلام‌هراسی در جهان و دشمنان اسلام بایستند. از سوی دیگر عربستان در موضوع مهم حج، می‌تواند باعث تسهیل در تردد حجاج ایرانی شود و این امکان وجود دارد که سهمیه‌ها نیز افزایش یابد. با توجه به محوریت موضوع فلسطین در جهان اسلام و تضعیف رو به افزایش رژیم صهیونیستی و ثابت شدن وجود آپارتاید در اراضی اشغالی، همکاری‌های ایران و عربستان در جهت آزادی فلسطین و قدس موثر خواهد بود و تضعیف رژیم صهیونیستی را تسریع خواهد کرد. ‌برای حل مشکل یمن و جلوگیری از ادامه این جنگ خونین، مذاکرات ایران و عربستان موثر بوده و به حل مشکل یمن کمک خواهد کرد.همچنین برای تامین امنیت منطقه، ایران و عربستان می‌توانند در کنار هم و در مسیر تقویت چندجانبه گرایی همکاری کنند.
در مجموع برقراری روابط رسمی ایران و عربستان بدون تردید یک دستاورد ارزشمند برای دیپلماسی ایران محسوب می شود که از پشتیبانی میدان هم برخوردار بوده و آن را در مسیر سیاست نظام برای تقویت مناسبات با کشورهای همسایه می توان دانست. انتظار است پس از بازگشایی نمایندگی های سیاسی و تبادل سفیر ما شاهد تحولات مثبت در مناسبات تهران-ریاض باشیم و مردم دو کشور و ملت های منطقه از این روابط منتفع شوند.در عین حال نباید تصور کرد که کلیه اختلافات ایران و عربستان یک شبه حل شود. این هنر دستگاه های دیپلماسی دو کشور است که صبورانه با تداوم مذاکرات و تاکید بر مشترکات، استفاده از ظرفیت های همکاری را در دستورکار قرار دهند.قطعا همراهی همه صاحبنظران و تحلیل گران دلسوز می تواند نگاه ملی را به این رخداد مهم تقویت کرده و رویکرد های جناحی را تبدیل به انسجام و یکپارچگی برای کمک فکری به دولت نماید.

کد خبر 1742922

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: محسن پاک آیین ایران و عربستان ایران و عربستان دو کشور

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۲۸۶۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

گاردین: سعودی‌ها «پلن ب» را برای معامله کلیدی با آمریکا روی میز دارند

به گزارش خبرآنلاین، بر اساس این گزینه، آمریکا و عربستان توافقنامه‌هایی را در مورد یک پیمان دفاعی دوجانبه، کمک واشنگتن در ایجاد صنعت انرژی هسته‌ای غیرنظامی عربستان و اشتراک گذاری سطح بالا در زمینه هوش مصنوعی و سایر فناوری‌های نوظهور امضا خواهند کرد.

به نوشته گاردین، به تل‌آویو پیشنهاد عادی سازی روابط دیپلماتیک با ریاض در ازای پذیرش راه‌حل دو دولتی برای خاتمه مناقشه ۷۶ ساله اسرائیل و اعراب توسط اسرائیل داده شده بود، اما بر اساس طرح B ریاض، تکمیل قراردادهای آمریکا و عربستان به توافق دولت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی وابسته نخواهد بود.

به گزارش ایسنا، به نظر می‌رسد دولت بایدن حل و فصل این مساله تاریخی را که سالهاست به دنبال آن بوده ، دست‌کم در گرو خرابه‌های غزه قرار نمی‌دهد. آمریکایی‌ها می‌خواهند شراکت راهبردی با عربستان سعودی را تقویت کنند تا نفوذ چین و روسیه را از بین ببرند.

روشن نیست که آیا دولت - چه رسد به کنگره - چنین نتیجه‌ حداقلی را بپذیرد یا خیر. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در اظهارات روز دوشنبه در ریاض، به پیوند دادن توافق آمریکا و عربستان به عادی سازی ریاض-تل‌آویو و پیشرفت به سوی تشکیل کشور فلسطین ادامه داد. بلینکن در مجمع جهانی اقتصاد در پایتخت عربستان گفت: «به نظر من، کاری که عربستان سعودی و ایالات متحده با یکدیگر در زمینه توافقات خود انجام می دهند، به طور بالقوه به تکمیل نزدیک است. اما پس از آن برای پیشبرد عادی سازی، دو چیز لازم است: آرامش در غزه و مسیری معتبر به سوی یک کشور فلسطینی.

با این حال، نشانه‌هایی از تزلزل در اردوگاه بایدن وجود دارد. مقامات آمریکایی که هفته گذشته مصر بودند که توافقات آمریکا و عربستان به طور تفکیک‌ناپذیری با عادی سازی روابط عربستان و رژیم صهیونیستی و راه حل دو دولتی مرتبط است، در روزهای اخیر چندان اصراری براین شرط نشان نداده‌اند.

یکی از اهداف سفر بلینکن به ریاض، نهایی کردن توافقات آمریکا و عربستان بود که مقامات دولت آن را تقریباً کامل توصیف کردند. با این حال، آنها تصریح کردند که هیچ پیشرفت نهایی وجود ندارد.

حداقل در ابتدا قرار بود هرگونه توافق آمریکا و عربستان مستقل از تحولات در سرزمین‌های فلسطینی باشد، اما یک پیشنهاد رسمی به اسرائیل و عادی‌سازی روابط با عربستان - یکی از اهداف کلیدی سیاست خارجی اسرائیل - تعمیم داده شد البته در ازای اقدامی «غیرقابل برگشت» برای تشکیل کشور فلسطینی در غزه و کرانه باختری.

امیدواری آمریکا این بود که چنین پیشنهادی به موضوعی در عرصه سیاسی رژیم صهیونیستی تبدیل شود، به ویژه در انتخاباتی که پس از فروپاشی دولت نتانیاهو انجام می‌شود.

به گفته منابع آگاه، بخش هسته‌ای توافق آمریکا و عربستان می‌تواند به ریاض اجازه دهد تا یک کارخانه تبدیل پودر اورانیوم تصفیه‌ شده به گاز داشته باشد، اما عربستان در ابتدا اجازه غنی‌سازی گاز اورانیوم در خاک خود را نخواهد داشت، که این یک محدودیت کلیدی در زمینه توانمندی ساخت بمب هسته‌ای است.

گاردین در ادامه گزارش خود آورده است: بخش سوم این قرارداد شامل کاهش کنترل صادرات تراشه‌های رایانه‌ای مورد استفاده در ابزارهای توسعه هوش مصنوعی به عربستان سعودی است که عنصری کلیدی در آرزوهای عربستان برای تبدیل شدن به قطب فناوری پیشرفته برای منطقه است.

هر سه بخش پیش نویس توافق شامل کمک استراتژیک حیاتی ایالات متحده به امنیت عربستان است. به جای حرکت به سمت برقراری صلح در خاورمیانه و حل وفصل مساله فلسطین، پادشاهی سعودی یک توافق کاملاً دوجانبه را به عنوان دستاوردی برای واشنگتن در تلاش‌هایش برای مهار ایران و رقابت با قدرت‌های بزرگ به ویژه با چین معرفی کرده است.

ریاض به طور پیوسته حجم تسلیحاتی خریداری شده از چین را افزایش داده، و ماه مارس با اعلام توافقش با ایران برای پذیرش میانجیگری پکن در حل اختلافات دوجانبه، دولت بایدن را غافلگیر کرد.

بایدن از ترس از دست دادن نقش خود در خاورمیانه، برخورد سرد با محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی را به خاطر اتهاماتی چون دست داشتن در قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی در سال ۲۰۱۸ کنار گذاشت. و برخورد گرم بایدن با ولیعهد سعودی در جریان سفرش به جده در سال ۲۰۲۲ انتقادات فراوانی را موجب شد.

کریستن فونتنروز، مدیر سابق خلیج فارس در شورای امنیت ملی آمریکا، قراردادهای هسته‌ای، دفاعی و هوش مصنوعی را به عنوان دستاوردهای سفر بایدن توصیف کرده و می‌گوید: «این توافق با این فرض تنظیم شد که سعودی‌ها عادی‌سازی با اسرائیل را به میز مذاکره بیاورند. اما دولت اسرائیل در حال حاضر برای جلوگیری از تشکیل کشور فلسطین ارزش بیشتری نسبت به عادی سازی روابط با عربستان قائل است. بنابراین توافقی که اکنون مورد بحث قرار می گیرد دوجانبه است.

گاردین می‌نویسد: با این حال، کاخ سفید در غیاب یک توافق عادی سازی که قدرت تغییر در مناقشه اسرائیل و فلسطین را داشته باشد، تمایلی به دادن این همه هزینه ندارد. مخالفت در کنگره که بیشتر بر سوابق حقوق بشر پادشاهی از جمله قتل خاشقجی متمرکز است، شدیدتر خواهد بود. روز سه‌شنبه فاش شد که العتیبی، فعال جوان سعودی حقوق زنان، پس از بازداشت به دلیل «انتخاب لباس و حمایت از حقوق زنان» به‌طور مخفیانه توسط دادگاه ضد تروریسم به ۱۱ سال زندان محکوم شده است.

310310

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902122